Δευτέρα 30 Μαΐου 2016

Mindomo



Οι εννοιολογικοί χάρτες (concept maps) είναι πολυδιάστατα δίκτυα εννοιών και των συσχετίσεων μεταξύ τους, τα οποία αναπαριστούν τις γνωστικές δομές που αναπτύσσουν τα άτομα για μια γνωστική περιοχή. Οι χάρτες που αντιστοιχούν στις εννοιολογικές δομές αποτελούνται από κόμβους (αναπαριστούν τις έννοιες, όπως αντικείμενα ή γεγονότα ή ένα σύνολο από αντικείμενα/γεγονότα και κάθε κόμβος έχει μια ετικέτα) που συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους (προσδιορίζουν τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών περιγράφοντας πώς μια έννοια συνδέεται με μια άλλη). Τέλος, υπάρχει πάντα η κεντρική έννοια (η βασική έννοια που περιγράφεται από τις έννοιες στις οποίες αναλύεται και συνήθως απεικονίζεται στην κορυφή του χάρτη).
Η εννοιολογική χαρτογράφηση είναι μια παλιά εκπαιδευτική πρακτική γραφικής αναπαράστασης, οργάνωσης και επικοινωνίας εννοιών και των συσχετίσεων μεταξύ τους. Η ιδέα έχει προταθεί από τον J. D. Novak ήδη από τη δεκαετία του ‘60. Όταν οι μαθητές οικοδομούν σύνθετους εννοιολογικούς χάρτες σε μια γνωστική περιοχή, τότε αρχίζουν να εμβαθύνουν όσον αφορά τη συνάφεια και τις συσχετίσεις μεταξύ εννοιών και ιδεών.
Όμως, με χαρτί και μολύβι οι μαθητές χρειάζονται πολύ χρόνο και προσπάθεια για την αναθεώρηση και τροποποίηση των εννοιολογικών χαρτών στο υπό μελέτη πεδίο γνώσης.
Με τη βοήθεια των λογισμικών εννοιολογικής χαρτογράφησης, οι κόμβοι αναπαριστάνονται με τη μορφή πλαισίων κειμένου ενώ οι σύνδεσμοι είναι γραμμές που φέρουν ετικέτες, όπου μπορούν να ενσωματωθούν οι περιγραφές των συσχετίσεων μεταξύ κόμβων. Οι διάφορες ιδέες μπορούν να οργανωθούν σε κατηγορίες με δυναμικό τρόπο και να γίνουν εύκολα με προσθήκες ή τροποποιήσεις. Επίσης, μπορούν να δημιουργηθούν αρκετά πολύπλοκοι και εκτεταμένοι εννοιολογικοί χάρτες, οι οποίοι να ξεπερνούν σε έκταση μια τυπική σελίδα. Τέλος, ενσωματώνουν εικονίδια ή άλλα αντικείμενα, διασυνδέσεις με πηγές στον Παγκόσμιο Ιστό κ.α. ενώ τα αποτελέσματα μπορούν να διαμοιραστούν με τους συμμαθητές και τον διδάσκοντα.
Η Εννοιολογική Χαρτογράφηση αποτελεί μια δημιουργική δραστηριότητα, καθώς ο μαθητής εμπλέκεται στη διαδικασία οργάνωσης, αποσαφήνισης και οικοδόμησης των εννοιολογικών σχημάτων του, καθορίζοντας τις σημαντικά εμπλεκόμενες έννοιες, τις σχέσεις τους και τη δομή τους.
Δομή ενός εννοιολογικού χάρτη
Ιεραρχική (οι πιο γενικές και σημαντικές έννοιες βρίσκονται στην κορυφή του χάρτη ενώ οι έννοιες που τις αναλύουν/συγκεκριμενοποιούν τοποθετούνται σε κατώτερα επίπεδα)
Κυκλική (οι έννοιες συνδέονται μεταξύ τους με τη μορφή ενός βρόχου, όπου κάθε έννοια έχει μια είσοδο και μία έξοδο, δηλώνοντας την αλληλεξάρτηση των εννοιών μεταξύ τους)
Υβριδική (συνδυασμός των προηγουμένων ή/και συνδέσεις εννοιών εκτός συγκεκριμένου πλαισίου)
Διαδικτυακά εργαλεία (λογισμικά) εννοιολογικής χαρτογράφησης
Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά δωρεάν εργαλεία για την δημιουργία εννοιολογικών χαρτών, κάποια από τα οποία είναι τα ακόλουθα:




Το Mindomo είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο χαρτογράφησης ιδεών. Δίνει την δυνατότητα συνεργατικής δημιουργίας χαρτών, διαμοιρασμού και δημοσίευσης και είναι ιδιαίτερα εύχρηστο και φιλικό.
Οι κόμβοι που περιλαμβάνονται στους χάρτες μπορούν να συνδεθούν με πολλαπλούς τρόπους μεταξύ τους, ενώ είναι δυνατόν να προστεθεί σε αυτούς πολυμεσικό υλικό, όπως βίντεο, εικόνες και ήχος. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα να ενσωματωθούν στο χάρτη σημειώσεις, σύμβολα και links. Η free έκδοση της εφαρμογής παρέχει στους χρήστες την κατασκευή τριών (3) χαρτών.
Η εκπαιδευτική αξιοποίηση των Εννοιολογικών Χαρτών
Οι εννοιολογικοί χάρτες µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως µέσο:
  • παρουσίασης ιδεών ή σύνθετων εννοιών
  • παρουσίασης µε απλό και σύντοµο τρόπο σύνθετων δοµηµένων οντοτήτων όπως είναι κείµενα µεγάλης έκτασης που περιέχουν μεγάλο όγκο πληροφοριών
  • διάγνωσης των αρχικών ή ενδεχοµένως εναλλακτικών αντιλήψεων των µαθητών
  • αξιολόγησης του επιπέδου κατανόησης των εννοιών
  • κατανόησης εννοιών µέσω της ενσωµάτωσης, της νέας γνώσης, στην παλιά
  • διευκόλυνσης των µαθητών να περιγράψουν και να τεκµηριώσουν τις σκέψεις τους.
  • Για τη δημιουργία λογαριασμού στο mindomo μπορείτε να δείτε εδώ  
  • Να γνωρίσετε το περιβάλλον του εδώ 
  • Να δείτε  πώς δημιουργείται ένας εννοιολογικός χάρτης εδώ
  • και ένα παράδειγμα
  •  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου