Χαρταετοί πάνω από την πόλη

Πιστοί στο ραντεβού μας η Μαρία, η Ελένη, η Κατερίνα Π. ,και η Κατερίνα Μ., η Βάγια, η Εύη και η Βένια, η Ελένη Κεος., η Ολίβια, η Μαρία Σ., ο Ανέστης, ο Δημήτρης ,ο Φοίβος ,ο Μιχάλης  και  ο Φρατζής,  Κυριακή απόγευμα, μαζευτήκαμε στη βιβλιοθήκη του σχολείου έχοντας υπό μάλης τους   «Χαρταετούς πάνω από την πόλη» του Καλέντ Χοσεινί .Ιδού τι προέκυψε από τη συζήτηση μας:

Η ιστορία διαδραματίζεται στην Καμπούλ αρχικά και στην Αμερική αργότερα μεταξύ των δεκαετιών 1970 και 2000.Τα θέματα που θίγονται στο βιβλίο πολλά: η φιλία, η αγάπη για τον πατέρα, η ανεμελιά της παιδικής ηλικίας ,τα ήθη και τα έθιμα της χώρας αλλά και οι διαφορές των προνομιούχων και των καταπιεσμένων, η αθλιότητα του πολέμου, η τοξικότητα της κοινωνίας και η  χυδαιότητα των καταπιεστών, η προσφυγιά, η  νέα ζωή σε άλλη χώρα.

Κεντρικός άξονας του βιβλίου είναι η  φιλία δύο ορφανών από μητέρες παιδιών του Αμίρ και του Χασάν. Τα δύο αγόρια μπορεί να θήλασαν το ίδιο γάλα, να μεγαλώνουν μαζί και να δένονται με μια φιλία , όμως τους χωρίζουν και μεγάλες διαφορές. Ο  Αμίρ,  είναι γιος  ενός πλουσίου επιχειρηματία και ο Χασάν  γιος  του υπηρέτη του σπιτιού. Ο Αμίρ είναι Παστούν και σουνίτης μουσουλμάνος, μεγαλωμένος στην πολυτέλεια, ασφαλισμένος από τα προνόμια της τάξης του. Ο Χασάν είναι Αζάρος και σιϊτης. (Οι Αζάροι και οι σιϊτες αποτελούν μειονότητα στο Αφγανιστάν, και θεωρούνται κατώτερης τάξης εθνικότητα χωρίς δικαιώματα ). 

Ανεξάρτητα από τις εθνικές και θρησκευτικές τους διαφορές, τα δύο παιδία μεγαλώνουν μαζί στο ίδιο σπίτι, αναπτύσσοντας μια παράξενη σχέση φίλου – αφεντικού – υπηρέτη. Όμως ο Αμίρ  θεωρεί δεδομένη τη φιλία του Χασάν και δεν χάνει   ευκαιρία , επηρεασμένος από τις αντιλήψεις της κοινωνικής τάξης του, να συμπεριφερθεί σκληρά και υποτιμητικά στον φίλο του. Δεν δίστασε μάλιστα να αρνηθεί να συμπαρασταθεί και να βοηθήσει τον Χασάν στις πιο τραγικές στιγμές της ζωής του. Αυτό θα του στοιχειώσει όμως την ζωή για πάντα. Στο ερώτημα ποιος  ήρωας υπήρξε πιο συμπαθής οι περισσότεροι θυμώσαμε με τον Αμίρ. Η Ελένη όταν ο Αμίρ δεν κάνει τίποτε για να σταματήσει το αυτοκίνητο που παίρνει μακριά τον Χασάν , η Μαρία  όταν κατηγορεί τον Χασάν για κλοπή. Η Βάγια είπε πως σε όλο το βιβλιο ο καημένος ήταν ο Αμίρ, ενώ ο Μιχάλης τον δικαιολόγησε λέγοντας πως μπορεί να ήθελε να αντιδράσει για πολλά πράγματα, η έμφυτη δειλία του όμως δεν τον βοηθούσε. Σύμφωνα με τον Ανέστη ο πιο  πιστός  φίλος ήταν ο Χασάν.

 

Ο  Χασάν συνειδητοποιώντας την «κατωτερότητα» της τάξης του, σε μια έντονα ταξική κοινωνία, χωρισμένη σε κάστες, υπομένει κάθε εξευτελισμό.

Ο Αμίρ παλεύει σε όλη του την παιδική ηλικία να κερδίσει την αποδοχή και προσοχή του πατέρα του, που είναι συνεχώς απασχολημένος με τις επιχειρήσεις του. Ο Μπάμπα ήθελε όπως είπε ο Ανέστης ένα παιδί γενναίο, γεμάτο δυναμισμό (σαν τον Ασέφ).Η ήρεμη φύση του Αμίρ και η ενασχόληση του με το διάβασμα ανησυχούν τον πατέρα  Επίσης ο Αμίρ  δεν μπορεί να καταλάβει και να αποδεχθεί την συμπάθεια που δείχνει ο πατέρας στον υπηρέτη Χασάν, μια σχέση που του προκαλεί έντονα αισθήματα ζήλιας.

Στην προσπάθεια του να κερδίσει την αποδοχή του πατέρα του, συμμετέχει στο διαγωνισμό πετάγματος χαρταετών, που διοργανώνεται κάθε χρόνο στην Καμπούλ. Το πέταγμα των χαρταετών αποτελεί παράδοση στο Αφγανιστάν, και ο νικητής θεωρείται ιδιαίτερα τιμώμενο άτομο. Τα παιδία ενισχύουν τους χαρταετούς τους με γυαλί και προσπαθούν να κόψουν το σχοινί των άλλων χαρταετών. Μετά ο νικητής τρέχει στους δρόμους της Καμπούλ και μαζεύει για τρόπαιο τους χαρταετούς που νίκησε, επευφημείται από τους μεγάλους και θεωρείται ο «δρομέας των χαρταετών», κυρίαρχος του ουρανού και των δρόμων.
Ο Αμίρ παίρνει μέρος στον διαγωνισμό  για να κερδίσει την αποδοχή του πατέρα και με τη βοήθεια του Χασάν ο οποίος συμπληρώνει τα κενά του Αμίρ νικά.Δε προλάβει όμως να τη χαρεί,γιατί γίνεται μάρτυρας (σιωπηλός) της κακοποιησης του Χασάν από την ομάδα του Ασέφ.Το γεγονός ότι δε βρήκε τη δύναμη να υπερασπιστεί τον φίλο του τον στοιχειώνει σε όλη του τη ζωή.

Ο Ασέφ ανακηρύχτηκε πανηγυρικά το πιο μισητό πρόσωπο της ιστορίας. Οπαδός του Χίτλερ,βίαιος (ακόμη και οι γονείς του τον φοβούνται και δεν μπορούν να του επιβληθούν),αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο  στους Ταλιμπάν  στο δεύτερο μέρος του βιβλίου. Στο ερώτημα της Ολίβια «πώς είναι δυνατόν να τα κάνει αυτά;» τονίστηκε για άλλη μια φορά η σημασία της παιδείας και της οικογένειας.
Το 1981, μετά την εισβολή των σοβιετικών, ο Αμίρ και ο πατέρας του, διαφεύγουν στην Αμερική, όπου μετά τον θάνατο του, μαθαίνει συγκλονισμένος την αλήθεια για την αγάπη του πατέρα του προς τον Χασάν. Ήταν γιος του, καρπός της εφήμερης σχέσης του με την υπηρέτρια του. Έτσι επιστρέφει στο ελεγχόμενο από τους Ταλιμπάν Αφγανιστάν σε μια προσπάθεια να εξιλεωθεί, να απελευθερωθεί από τις τύψεις του και να βοηθήσει τον Χασάν. Άλλοι χαρακτήρες που ξεχώρισαν ήταν κατά τη Βάγια η Σοράγια,μια βασανισμένη κοπέλα που δεν μπορεί να κάνει παιδί ,αλλά προσφέρει απλόχερα φροντίδα και ενδιαφέρον , ο Ραχίμ  χαν που σύμφωνα με τον Δημήτρη συμπλήρωνε τον Μπάμπα και αποδέχτηκε τον Αμίρ για αυτό που ήταν.

Αρκετή συζήτηση έγινε και για τον τρόπο με τον οποίο τελείωσε το βιβλίο. Ο Φοίβος και η Βάγια θεώρησαν πως το τέλος ήταν απότομο και αδιαφορο. Η Ολίβια είπε πως σε κάνει να σκεφτείς και αυτό είναι ωραίο, ο Μιχάλης τόνισε πως το χαμόγελο σε ένα πληγωμένο παιδί σημαίνει πολλά και η Μαρία πως κάθε τέλος είναι μια καινούρια αρχή…

 Ευχαριστούμε πολύ την  κα Μαρία για τις τυρόπιτες  που μας κέρασε  και που έκαναν ακόμη πιο νόστιμη τη συζήτηση μας και τον κ. Χάρη που με τον χαρταετό που πρόσφερε στα παιδιά της λέσχης μας βοήθησε τις σκέψεις τους να ανέβουν ως τον ουρανό!

Μπορείτε να δείτε το τρέιλερ της ταινίας εδώ